„Sądząc z gwałtownych reakcji, jakie wywołała ta książka, macierzyństwo jest dziś ciągle tematem tabu. W naszym zbiorowym przeświadczeniu matka pozostaje tożsama z Marią, symbolem wiecznotrwałego poświęcenia w miłości. Tymczasem historia zachowań macierzyńskich w ciągu minionych czterech stuleci nie podnosi bynajmniej na duchu. Wskazuje nie tylko na ogromną różnorodność postaw i natężenia miłości, lecz także na długie okresy milczenia. Jestem przekonana, że miłość macierzyńska istnieje od najdawniejszych czasów, ale nie uważam, że bezdyskusyjnie występuje u wszystkich kobiet, jest bowiem wrodzona. Nie wydaje się, by istniała jakakolwiek z góry dana harmonia czy nieuchronna interakcja między potrzebami dziecka a odpowiedzią matki. Jedne lepiej słyszą i rozumieją te potrzeby, inne gorzej, jeszcze inne wcale. Spróbujmy na nowo sformułować naszą definicję miłości macierzyńskiej, a zyskamy w ten sposób lepsze – z korzyścią zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka – zrozumienie macierzyństwa. Zapraszam wszystkie kobiety – czy są matkami czy nie – do wzięcia udziału w tej ważnej dyskusji filozoficznej.” (Ze Wstępu Autorki)

SPIS TREŚCI: CZĘŚĆ I. MIŁOŚĆ NIEOBECNA: 1. Długie panowanie władzy ojcowskiej i mężowskiej: Dziedzictwo Arystotelesa, Teologia chrześcijańska, Absolutyzm, Prawa ojca, Społeczeństwo bez miłości ; 2. 2. Status dziecka przed rokiem 1760: Dziecko budzi lęk, Dziecko-ciężar, Utrzymanie się pogardy dla dziecka, Zabawka, Obojętność medycyny, Nieobecność dziecka w literaturze. 3. 3. Obojętność macierzyńska: Objawy obojętności, Śmierć dziecka, Miłość selektywna, Odmowa karmienia, Wyjaśnienia kobiet, Emancypacja kobiet, Sposoby emancypacji, Trzy akty porzucenia, Oddanie do mamki, Guwernantka i preceptor, Wyjazd do szkół, Śmiertelność dziecięca. CZĘŚĆ II. NOWA WAROŚĆ: MIŁOŚĆ MACIERZYŃSKA. 4. W obronie dziecka: Dyskurs ekonomiczny, Nowa filozofia, Równość, Szczęście, Dyskurs pośredników, Powrót do dobrej natury, Obietnice, Groźby 5. Nowa matka Dowody miłości, Karmienie piersią, Porzucenie powijaków i higiena, Niezastąpione dziecko, Lekarz domowy, Obecność i oddanie, Kim jest nowa matka? Intelektualistka? Mieszczanka? Arystokratka? Zysk z macierzyństwa, Zapóźnienie klas ubogich, Wahania i opory, Matki niedbałe, Oszustki, Trwała pogarda. CZĘŚĆ III: MIŁOŚĆ PRZYMUSOWA: 6. Dyskurs moralizatorski odziedziczony po Rousseau, czyli „Zofia, jej córki i wnuczki” Zofia: kobieta idealna Edukacja przyszłej żony i matki Córki Zofii Matka idealna Rozszerzenie obowiązków macierzyńskich Matka wychowawczyni Matka nauczycielka Masochizm: naturalny czy przymusowy? Od odpowiedzialności do poczucia winy Wizerunki złych matek Kobieta podła Egoistka Kobieta pracująca Zmierzch roli ojca Uzasadnienia Dowód Funkcja ojca Państwo zajmuje miejsce ojca 7. Dyskurs medyczny odziedziczony po Freudzie, Od dziewczynki do normalnej kobiety, Pierwotna biseksualność, Ku kobiecości, Kobieca triada, Bierność, Masochizm, Narcyzm, Dobra matka, Karmienie piersią, Poświęcenie… raz jeszcze Zła matka, Konieczność rozróżniania ról, Funkcja ojca, Ojciec symboliczny, Ojciec z krwi i kości, Obecność matki, Macierzyńska odpowiedzialność, Gigantyczna kampania prasowa 8. Rozmijanie się mitu z rzeczywistością Czyżby inna natura kobieca? Koniec bezgranicznego poświęcenia? Niezadowolenie, Dystans wobec macierzyństwa, W stronę „ojca–matki”, Raj utracony czy odzyskany?

SPIS TREŚCI: Wprowadzenie. Pojęcie rodziny ; 1. Więzy pokrewieństwa: Natura pokrewieństwa ; Zasięg pokrewieństwa ; Pokrewieństwo i sąsiedztwo wśród ludu ; 2. Rodzina: wielkość, struktura i organizacja życia materialnego Dyskusje historyków ; Wielkość rodziny ; Struktura rodziny ; Dane statystyczne ; Zwyczajowe prawo dziedziczenia i struktury rodzinne ; Duch domu, duch rodu, duch rodziny ; Piętno pańszczyzny ; Rodziny patriarchalne i egalitarne wspólnoty ; Struktury ekonomiczne i struktury domowe ; Struktura rodzin a pozycja społeczna ; Formy materialne i rytuały domowe ; Wygląd wnętrza ; Spoczynek nocny ; Rodzinny posiłek ; Godziny wieczorne ; Zmiany ; 3. Moralność w stosunkach rodzinnych: Różnorodność obyczajowa i moralność dominująca ; Sprawowanie władzy w rodzinie ; Model monarchiczny ; Władza męża nad żoną ; Rodzice i dzieci ; Panowie i słudzy ; Moralność a uczucia ; Rachunek sumienia w 1713 r. ; Zmiany w postawie moralistów katolickich Miłość małżeńska w nauczaniu Kościoła ; Tradycyjna postawa świeckich we Francji ; Etyka i praktyka miłości małżeńskiej w Anglii ; Filozofia Oświecenia i prawo do miłości ; 4. Prokreacyjna funkcja rodziny i życie seksualne: Rodzina i prokreacja w nauce chrześcijańskiej ; System prokreacji biologicznej w faktach ; Od konkubinatu do porzucenia dziecka ; Ekonomiczne warunki wstępne małżeństwa ; Niebezpieczeństwa stanu bezżennego ; Płodność małżeństw ; Czy antykoncepcja była nieznana? Płodność a śmiertelność niemowląt ; Oddanie do mamki ; Karmienie przez matkę a obowiązek małżeński ; Spójności i sprzeczności ; Kontrola urodzeń i jej znaczenie ; Dwie wizje „rewolucji maltuzjańskiej” ; Odmowa spełnienia obowiązku małżeńskiego przez żonę ; Stosunek przerywany i zmiana relacji między małżonkami ; Nie pozwalajcie im nadal umierać ; Ocalać życie noworodków ; Antykoncepcja jako skutek katolickiej kontrreformacji we Francji ; Dlaczego Francja? ; Tabele statystyczne